Władysław Nawrocki
Władysław Nawrocki urodził się 8 maja 1891 w Krotoszynie w rodzinie rzemieślniczej - Jana Nawrockiego (był krawcem) i Michaliny z domu Poplewskiej.
Rodzina Naworockich - 1909r.
W 1905 r. skończył szkołę elementarną w Krotoszynie, a później do 1908 r. uczył się w Dokształcającej Szkole Zawodowej, po ukończeniu której, wstąpił do Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Od 1906 roku był aktywnym członkiem krotoszyńskiego gniazda „Sokoła”, a po dwóch latach sekretarzem, następnie zaś wiceprzewodniczącym „Sokoła”. W 1910r. uczestniczył w Zjeździe "Sokoła" w Krakowie.
Sokolnicy z Krotoszyna, Władysław Nawrocki - siedzi trzecie od lewej
W 1912 roku został powołany do wojska i służył w 7 Westpreußisches Infanterie-Regiment Nr. 155 w Ostrowie Wielkopolskim. Tam przeszedł poszczególne szczeble dowodzenia od dowódcy drużyny do dowódcy plutonu. Wraz z jednostką do 1917r. bierze udział w I wojnie światowej w stopniu st. kaprala. Następnie zostaje przeniesiony do 586 Kolumny Taborów w Poznaniu z jednoczesnym awansem do stopnia st. sierżanta. Z tym właśnie oddziałem wyrusza z początkiem 1918 roku na Front Zachodni.
Władysław Nawrocki podczas służby w wojsku pruskim
Po powrocie z wojny, w grudniu 1918r. zaangażował się w tworzenie na terenie powiatu krotoszyńskiego drużyn i grup bojowych Straży Ludowej. Jest także członkiem Rady Wykonawczej Powiatowej Rady Ludowej w Krotoszynie.
Władysław Nawrocki - siedzi drugi od prawej,
wśród przywódców Straży Ludowej i Tajnej Rady Ludowej na powiat krotoszyński
Gdy wybucha Powstanie Wielkopolskie, uczestniczy w nim od jego pierwszych godzin dowodząc swoimi grupami bojowymi Straży Ludowej. Walczy w powstaniu aż do ostatniego dnia, działając na dwóch frontach: południowo-zachodnim oraz północnym – w rejonie Czarnkowa gdzie początkowo był szefem sztabu, a potem adiutantem dowódcy, w ramach tworzonego przez siebie w Poznaniu 3 Batalionu Obrony Krajowej.
Wśród Powstańców Wielkopolskich rok 1919
- Władysław Nawrocki siedzi drugi od lewej
W dniu 12 kwietnia 1920 roku Władysław Nawrocki, w stopniu podporucznika zostaje skierowany wraz ze swoim macierzystym 159 Pułkiem Piechoty Wielkopolskiej (w skład, którego wszedł 3 Batalion Obrony Krajowej) na Front Litewsko – Białoruski. Władysław Nawrocki zostaje dowódcą specjalnej kompanii rozpoznawczej. Wraz z kompanią walczy bohatersko nad rzeką Autą, bierze udział w boju o tzw. Redutę Żabki oraz w walkach o Postawy, o Janiszewice oraz Gancary. Mimo choroby, odmówił transportu do szpitala, objął dowodzenie 11 kompanią i wraz z nią stawił zaciekły opór kawalerii bolszewickiej i piechocie, co umożliwiło odwrót wojsk polskich. Za wszystkie te czyny został odznaczony Krzyżem Virtuti Militari. Na początku sierpnia 1920 roku, dostaje się do niewoli sowieckiej. Jest więziony w obozie jenieckim w Samarze nad Wołgą, a potem przeniesiony do obozu w Moskwie. Pod koniec czerwca 1921 roku, zostaje zwolniony z obozu, po czym powraca do Polski.
W międzyczasie - jego 159 pułk zostaje zreorganizowany i 5 marca 1921r. otrzymuje nową nazwę - 74 pułku piechoty. Władysław Nawrocki - zostaje wysłany na kurs dla oficerów młodszych w Warszawie, który kończy w sierpniu 1922r. - równocześnie zostaje awansowany na porucznika. W 74 Pułku Piechoty w Lublińcu jest organizatorem szkoleń i poligonów dla żołnierzy.
Porucznik Władysław Nawrocki - na poligonie w Baryczy w 1926r.
siedzi w środku
Być może Władysław Nawrocki był członkiem Koła Przyjaciół Harcerstwa w Lublińcu, lub oficerem odpowiedzialnym za komunikację między pułkiem, a lublinieckim harcerstwem.
I Zlot Hufców Męskiego i Żeńskiego w Lublińcu w 1927r,
w środku - stoi porucznik Władysław Nawrocki
Pełni także funkcję oficera inspekcyjnego i kontrolującym inne oddziały i jednostki wojskowe. W międzyczasie jest dowódcą kursu dla Oficerów Rezerwy w Częstochowie. W 1928 roku otrzymuje Medal Niepodległości oraz Medal Dziesięciolecia, a 15 sierpnia 1929 roku awansuje do stopnia kapitana Wojska Polskiego.
Władysław Nawrocki - w czasie służby w 74 pułku piechoty
Z awansem łączy się również przeniesienie do Korpusu Kadetów w Rawiczu. Pracował tam jako wykładowca korpusu. Prowadził szkolenia wojskowe z kadetami, organizował treningi strzeleckie, szkolenia z musztry i taktyki. W 1931 roku żeni się z Melanią Biskupską z domu Kasior.
Zdjęcie ślubne - Władysława i Melanii Nawrockich z 1931r.
W 1933r po raz kolejny został przeniesiony - tym razem do 55 Poznańskiego Pułku Piechoty w Lesznie. Dowodził tam 8 kompanią, a później był zastępcą dowódcy III Batalionu.
Kapitan Władysław Nawrocki podczas służby
w 55 Poznańskim Batalionie Piechoty w Lesznie
W 1936 roku został przeniesiony na krótko do 56 pułku piechoty Wielkopolskiej w Krotoszynie po czym został przeniesiony do rezerwy i mianowany na stanowisko Komendanta Przysposobienia Wojskowego i Wychowania Fizycznego w Gostyniu. Angażował w działalność Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, oraz Klubu Piłkarskiego „Kania Gostyń”, którego był pierwszym prezesem. Wspierał także harcerstwo.
W sierpniu 1939 roku kpt. Władysław Nawrocki zmobilizowany został do 56 Pułku Piechoty Wielkopolskiej w Krotoszynie, a 1 września 1939 roku skierowany został do Ośrodka Zapasowego 25 Dywizji Piechoty w Kielcach. 6 września 1939 roku, wraz z Ośrodkiem Zapasowym 25 Dywizji Piechoty wycofuje się pod Lwów, biorąc udział w walkach z Niemcami, a następnie potyczkach z Rosjanami. W okolicach Lwowa - 26 września 1939r. dostał się do niewoli radzieckiej, wcześniej rezygnując z możliwości przedostania się do Rumunii.Został osadzony w obozie w Kozielsku. Stamtąd zostaje wywieziony 22 kwietnia 1940 roku i umieszczony na liście NKWD nr 040/3, pod poz. 74. Następnie w dniu 23 kwietnia 1940 roku zostaje przewieziony do Katynia i tam zamordowany.
W 2007 roku Prezydent Rzeczypospolitej Lech Kaczyński awansował pośmiertnie kpt. Władysława Nawrockiego do stopnia majora.
W maju 1991r. na cmentarzu w Krotoszynie został postawiony krzyż katyński - poświęcony ofiarom zbrodni katyńskiej z powiatu krotoszyńskiego. Wśród nazwisk znajdujących się na tablicy - zostało wyryte także nazwisko - Władysława Nawrockiego.
Krzyż katyński na cmentarzu w Krotoszynie
10 kwietnia 2010 roku, w ramach ogólnopolskiej akcji sadzenia Dębów Pamięci, w Olsztynie zasadzono "dąb pamięci", poświęcony majorowi Narockiemu. Drzewko zasadziła bratanica Władysława Nawrockiego - Maria Nawrocka. Cztery lata później, w maju 2014r., w tym miejscu postawiono także kamień przypominający o tym wydarzeniu.
Kamień pamiątkowy w Olsztynie
26 maja 2016r. rondu w Krotoszynie u zbiegu ulic: Łąkowej i Jasnej nadano imię Władysława Nawrockiego.
Widokówka wydana z okazji nadania rondu imienia Władysława Nawrockiego
Na podstawie:
http://knawrocki.pl/2017/08/02/wladyslaw-nawrocki/
Wikipedia
https://krotoszyn.naszemiasto.pl/nasi-powstancy-wladyslaw-nawrocki/ar/c1-3922888
https://zduny.wordpress.com/2015/04/18/wladyslaw-nawrocki/
https://krotoszyn.naszemiasto.pl/ulica-imienia-krotoszynianina-w-warszawie/ga/c1-4591494
Zdjęcia:
Archiwum Narodowe w Krakowie
Muzeum Regionalne im. H. Ławniczaka w Krotoszynie
http://knawrocki.pl/2017/08/02/wladyslaw-nawrocki/