Lubliniec - Ocalić od zapomnienia

Hermann Tichauer

Tichauer Herman urodził się w Ptakowicach (Ptakowitz - gmina Zbrosławice) - 20 lipca 1873 w żydowskiej rodzinie Loebela i Ernestyny z domu Eisner. Hermann nie był jedynym dzieckiem swoich rodziców. Miał starszą siostrę - Linę, która wyszła za mąż za Hermanna Cohna (oboje zginą zamordowani przez Niemców w czasie II wojny światowej, Lina w 1944r w KL Auschwitz, Hermann Cohn w 1942r. w Terezinie),


Lina Cohn (Tichauer) - siostra Hermanna

oraz młodszego brata Jakoba, który zmarł w Berlinie w 1920r. a związał się z Olgą Dorotheą Ilką Juliusberger (żona Jakoba - umrze w Getcie w Łodzi w 1942r).

Ojciec Hermanna - Loebel prowadził w Ptakowicach szynk. Dzisiaj w dawnym budynku Tichauerów działa restauracja "Czarny Pstrąg".


Schankwirtschaft Loebela Tischauera

Restauracja "Czarny Pstrąg" w Ptakowicach

W 1897r. Hermann Tichauer pojawia się w Lublińcu i odkupuje sklep od Henricha Schlezingera mieszczący się w na lublinieckim rynku, wówczas na parterze Hotelu Siednera - Zum Prinz von Preusse.


Sklep Hermana Tichauera

Remontuje go i otwiera jeszcze wiosną. Swój sklep - Warenhaus, będzie prowadził w Lublińcu przez kolejne 20 lat. Sklep Tichauera oferował przeróżne artykuły galanteryjne, począwszy od firan, poprzez guziki, torebki, portfele, kapelusze czy pończochy i skarpety. Świadczą o tym zamieszczane w lokalnej prasie - bardzo często - reklamy.


Reklama Domu Towarowego Tichauera z 1897r.


Reklama sklepu Tichauera z 1909r.

Czy Hermann Tichauer ożenił się jeszcze przed przyjazdem do Lublińca, możliwe, jednak nie udało mi się tego ustalić. Jego żoną została Johanna z domu Waltzer (być może spokrewniona z kupcami z Boronowa). Pierwsze dziecko Hermanna i Johanny przyszło na świat w 1900r. i była to córka Lili, która gdy dorośnie wyjdzie za Philippa Putzigera (oboje zostaną zamordowani w KL Auschwitz, a ich córka Gizela zginie w Getcie Warszawskim, synowi Heinzowi uda się przeżyć wojnę i w 1947r. wyjedzie do Chile, gdzie zamieszka u swoje ciotki Margot). Rok później przychodzi na świat syn Gunter, przed wojną wyemigrował do Palestyny, gdzie przyjął imię Gideon Talmor (do dzisiaj żyją jego dzieci - syn Gaba i córka Ronit; mieszkają w Hajfie). W 1905r. państwu Tichauer rodzi się kolejna córka - Margot, której uda się wyjechać z Europy jeszcze przed wojną do Chile (umrze w 1982r.).



Sklep Hermanna Tichauera na lublinieckim rynku

Wszystko wskazuje na to, że interes Tichauerów rozkręca się coraz bardziej. W 1902r. Hermann odkupuje od Alberta Blummenfelda - budynek narożny - obecnie Lompy 1. Czy go wynajmuje i mieszka na I piętrze - tego nie wiadomo. Dwa lat później kamienicę sprzedaje - Stanislausowi Sajonzowi, który będzie tutaj prowadził swój sklep kolonialny.


Kamienica na rogu ulicy Lompy i Rynku,
której właścicielem przez 2 lata był Hermann Tichauer

Małżeństwo Tichauerów kończy się rozwodem. Hermann ponownie się żeni - tym razem z Bernardine z domu Benjamin (zmarła w San Francisco w Kalifornii w grudniu 1967 roku) i w 1913r. urodzi im się Ruth (to już trzecia córka Hermanna). Jej także uda się przeżyć wojnę, wraz z matką wyemigruje do Stanów Zjednoczonych, gdzie poznaje Paula Munlfeldera. Odejdzie do wieczności około 2010 roku w San Francisco.

Być może tuż przed wybuchem wojny - Hermann odkupuje od Maxa Witkowskiego jego sklep, mieszczący się także na lublinieckim rynku. Jednak czy interes nie wypalił, czy Hermann nie zdążył otworzyć lokalu, gdyż został powołany do służby wojskowej, tego nie wiadomo. Zachowało się za to zdjęcie z widokiem na ten sklep/lokal, przed którym stoją niemieccy żołnierze. Jeden z nich bardzo przypomina Hermanna.


Drugi sklep/lokal Tichauera - tuż obok winiarni Kornbluma - zaznaczony krzyżykiem

Lokal Hermanna Tichauera i stojący przed nim żołnierze niemieccy

W czasie wojny najwyraźniej w imieniu męża sklep prowadzi żona, licznie też wspiera pomoc dla żołnierzy i wpłaca datki na Czerwony Krzyż. Niespodziewanie w listopadzie 1918r (a dokładnie 11 listopada), Hermann Tichauer umiera po ciężkiej chorobie w Gdańsku, podczas służby w zapasowym punkcie zbiorczym koni dla XVII Korpusu Armii Niemieckiej.


Hermann Tichauer

Tuż po jego śmierci w prasie lokalnej pojawiły się dwa nekrologi - jeden od rodziny, drugi - pracowników sklepu.


Czy sklep po śmierci Hermanna prowadzi żona, czy może najstarsza córka? Tego nie udało mi się na razie ustalić. Sklep pod szyldem Hermann Tichauer - na pewno działał.


Reklama sklepu Tichauerów z 1919r.

Dziwnym trafem, w tym czasie, w Lublińcu pojawia się Max Friedrich Tichauer (ur. w 1889r. w Mysłowicach) z żoną Klarą Pories. Zamieszkają tutaj - przynajmniej do końca 1922r. Czy są krewnymi Hermanna - nie udało mi się tego potwierdzić, jednak nie jest to nie możliwe. Może nawet to ta rodzina prowadzi sklep. Maxowi Friedrichowi w Lublińcu urodzi się dwójka dzieci - Siegfried (19 lipca 1921r.) oraz Erich (10 grudnia 1922r).

Wiele wskazuje na to, że w jeszcze przed 1922r. wspólnikiem Tichauerów zostaje Augustyn Ludwik Klimek, kupiec z Hajduk. Przejmie on w lutym 1923r. firmę i będzie prowadzić w tym samym miejscu swój sklep galanteryjny do 1937r.

W czasie gdy w Lublińcu swój interes prowadził Harmann Tichauer z Ptakowic, w naszym powiecie żyje i działa inny kupiec o tym samym imieniu i nazwisku - Hermann Tichauer z Dobrodzienia (Guttentag). Także kupiec/najemca urodzony w 1852r (więc sporo starszy) - żonaty z Idą Silberstein w Mysłowicach w 1882r. Także jemu umiera pierwsza żona i w 1899r. ponownie się żeni z Hedwigą Hollaender w Bytomiu. Niestety nie udało mi się znaleźć informacji czy był spokrewniony z Tichauerami z Ptakowic. Dobrodzieński Tichauer dożył 92 lat by zginąć w Getcie w Terezinie w 1942r.

Na podstawie:
Lubliniec na starej pocztówce - Olgierd Kniejski, Piotr Kalinowski
Lublinitzer Kreisblatt - 1897-1921
Materiały - Krzysztof Białasik
Jan Fikus senior - Lubliniec z dziejów miasta na Górnym Śląsku
http://www.denkmalprojekt.org/verlustlisten/rjf_orte_l_wk1.htm
http://gen.scatteredmind.co.uk/Gleiwitz_residence_cards?fbclid=IwAR0akDhuNXJJwuVMXegwQnxM8TSfZhxI6aqCHn_gql1EJh_HWl-4s09t6D8
https://spurenimvest.de/2023/05/05/tichauer-erich/
Google Maps
Fotopolska
http://gen.scatteredmind.co.uk/show_person/11055