Stolperstein - Kamień Pamięci
Stolperstein - to kamień pamięci (kamień o który się potykamy, który nie pozwala zapomnieć), rodzaj pomniku ofiar niemieckiego nazizmu w formie - osadzonych w bruku betonowych kostek brukowych z mosiężną tabliczką, z wyrytym na niej nazwiskiem upamiętnionej osoby, datami jej urodzin i śmierci oraz informacją o losie, jaki ją spotkał.
Stolpersteiny montowane są w chodniku, zazwyczaj w pobliżu ostatniego miejsca zamieszkania upamiętnionej ofiary nazizmu. W ten sposób upamiętniono męczeńską śmierć nie tylko Żydów, ale i Romów, ludzi niepełnosprawnych, Świadków Jehowy, homoseksualistów i członków partii politycznych. Pomniki tego typu zaczął tworzyć w latach 90. XX w. niemiecki artysta Gunter Demnig, który nadał im również nazwę.
Gunter Demnig - pomysłodawca kamieni pamięci
Pierwsze kamienie pamięci pojawiły się na ulicach Kolonii w 1995 roku. Obecnie jest ich około 20 000. Gdy przeglądałem ich spis w różnych mistach, znalazłem takie, na których pojawia się nazwa naszego miasta. To płytki pamięci - poświęcone Żydom, którzy albo urodzili się w Lublińcu, albo tu mieszkali.
Poniżej klika takich kamieni pamięci:
Fritz Loewy - urodził się w Lublińcu 25 maja 1876r. Był kupcem. 2 kwietnia 1942r. wraz z żoną Vally Loewy został deportowany do Getta Warszawskiego, skąd trafił do obozu pracy położonego na południowy-wschód od Lublina "Trawniki" gdzie został zamordowany.
Helene Toczek - urodziła w się w Lublińcu 5 kwietnia 1884r. W marcu 1943r. wywieziona do obozu KL Auschiwtz gdzie została zamordowana.
Gertrud Apt- urodziła się w Lublińcu 16 lutego 1881. 17 listopada 1941r. wraz z dwoma siostrami została deportowana do Kowna na Litwie i tam zamordowana 25 listopada 1941r.
Hedwig Katzky(Schlezinger) urodziła się w Lublińcu 22 sierpnia 1879r. Zimą 1941r deportowana do obozu w Rydze, do którego przybyła 16 stycznia 1942r. Tam też zmarła lub została zamordowana.
Rosa Stein urodziła się w Lublińcu 13 grudnia 1883 (siostra Edyty Stein). Zginęła w komorze gazowej KL Auschwitz - 9 sierpnia 1942r.
Johanna Böhm urodziła się 11 listopada 1881r. w Lublińcu. Deportowana do Estonii (Raasiku) 26 września 1942r gdzie została rozstrzelana w okolicznym lesie.
Od 2018r. lublinieckim rynku znajduje się 15 kamieni pamięci odlanych z brązu na których znajdują się najważniejsze daty i fakty z życia Edyty Stein (Teresy Benedykty od Krzyża) - patronki naszego miasta.
Biegną one od Muzeum Edyty Stein i domu rodziny Courantów (jej dziadków), gdzie spędzała wakacje, aż do fontanny - na której znajduje się rzeźba dziewczynki (małej Edyty).
Kamienie pamięci poświęcone Edycie Stein, która została wraz z siostrą Rosą zamordowana w komorze gazowej obozu KL Auschwitz - 9 sierpnia 1942r. znajdują się w Berlinie,
a także we Wrocławiu (kamień poświęcony Edycie Stein - był pierwszym tego typu w Polsce).
W styczniu 2019r. w miejscu gdzie kiedyś stała w Lublińcu - żydowska synagoga (przy ulicy Mickiewicza - dawniej Rosenbergstrasse), wmurowano w chodnik tablicę - stolperstein, przypominający o tym miejscu i symbolicznie, także o pomordowanych w czasie II wojny światowej Żydach, którzy urodzili i mieszkali w naszym mieście.
Na podstawie:
Wikipedia
https://www.stolpersteine-berlin.de
Nowiny Lublinieckie nr 1 - styczeń 2019r.
https://www.wikizero.com/de/Liste_der_Stolpersteine_in_Berlin-Sch%C3%B6neberg
https://ww-article-cache-1.s3.amazonaws.com/de/Liste_der_Stolpersteine_in_Berlin-Steglitz
http://www.stolpersteine.eu
Zdjęcia:
https://www.stolpersteine-berlin.de
Wikipedia
http://www.qulturaslowa.pl/2018/08/z-wizyta-w-lublincu-czyli-sladami-edyty.html
Maria Prauzner-Bechcicka
http://www.stolpersteine.eu