Lubliniec - Ocalić od zapomnienia

Poniższe informacje o powstańcach śląskich, działaczach plebiscytowych, członkach Związku Powstańców Śląskich, członkach Związki Polaków w Niemczech z terenu naszego powiatu pochodzą z książki "Losy Powstańców Śląskich" (1970r), której autorem jest Andrzej Szefer: historyk, badacz dziejów Górnego Śląska okresu II wojny światowej, dyrektor Biblioteki Śląskiej. Są to wyłączenie powstańcy z naszego terenu, którzy zginęli w czasie II wojny światowej, lub zaginęli w czasie jej trwania. Materiały, którymi się posiłkował podczas ich opracowywania pochodziły z Śląskiej Kartoteki Biograficznej gromadzonej przez Śląski Instytut Naukowy, dokumentacji zgromadzonej w Zarządzie Okręgu ZBoWiD w Katowicach oraz Lubliniecki odział ZBoWiDu. W publikacji znajduje się 177 osób z naszego powiatu, w tym 50 z nich zginęło w czasie wojny obronnej we wrześniu 1939r, 45 zmarło lub zostało zamordowanych w więzieniach, zaś 66 zginęło w obozach koncentracyjnych.

Uzupełnione i uaktualnione w 2023r. poprzez informacje zebrane i odnalezione w:
- Lista strat opracowana przez Lubliniecki Odziała ZBoWiDu
- IPN, Zbrodnie w Lublińcu w 1939r. materiały ze śledztwa
- Arolsen Archives
- Straty.pl (IPN)
- Informacja o więźniach KL Auschwitz
- Zasoby Cyfrowej Biblioteki Śląskiej
- Lista Katyńska

A

Andrzejewski Stanisław - 11 listopada 1908r. Działacz narodowy, mieszkał w Kaletach. We wrześniu 1939r. osadzony w więzieniu w Lublińcu, wywieziony do Rawicza. Zginął zamordowany w lasach sarnowskich w okolicy Szymanowa w grudniu 1939r. (Lista 46)

Anioł Piotr - ur. 29 kwietnia 1893r. Powstaniec Śląski. Członek Związku Powstańców Śląskich, restaurator z Kalet. Aresztowany 3 września 1939r. więziony w Pyskowicach, Rawiczu, KL Buchenwald, KL Mauthausen. Zwolniony z obozu w sierpniu 1940r. Zmarł wskutek złego stanu zdrowia na co miał wpływ pobyt w obozach 16 września 1940r.

B

Bartocha Wilhelm - ur. 11 stycznia 1879r. Działacz Plebiscytowy, kołodziej z Lisowa. We wrześniu 1939r. osadzony w więzieniu w Lublińcu, wywieziony do Rawicza. Zginął zamordowany w lasach sarnowskich w okolicy Szymanowa w grudniu 1939r. (Lista 46)

Binias Robert - ur. 6 czerwca 1901r. Powstaniec Śląski, dekarz, pracował w fabryce Celulozy i Papieru "Natronag" w Kaletach. Arsztowany we wrześniu 1939r. przebywał w więzieniu w Lublińcu, wywieziony do Rawicza. Zginął zamordowany w lasach sarnowskich w okolicy Szymanowa w grudniu 1939r. (Lista 46)

Blaut Paweł - ur. 3 sierpnia 1901r. Członek Związku Powstańców Śląskich, strażnik graniczny w Pustej Kuźnicy. Ranny 1 września 1939r. podczas akcji wysadzania mostu w okolicy Placówki Kokotek. Ranny, wzięty do niewoli przez Niemców. Więziony w Bytomiu, przewieziony KL Dachau, a następnie do KL Sachsenhausen, gdzie zginął w sierpniu 1941r.

Bogdoł Karol - ur. 4 listopada 1895r. Powstaniec Śląski, członek Sokoła w Strzelcach Opolskich, Zawadzkim i Lublińcu (od 1936r), dowódca POW w Zawadzkim, ślusarz w hucie w Zawadzkim, członek Ekspozytury Policji Politycznej w Lublińcu. Tuż przed wybuchem II wojny światowej uprowadzony na stronę niemiecką. Nie znane są jego dalsze losy, najprawdopodobniej został zamordowany.

Brodacki Walenty - ur. 2 lutego 1894r. Powstaniec Śląski, członek Związku Powstańców Śląskich. Rolnik z Wierzbia. We wrześniu 1939r. osadzony w więzieniu w Lublińcu, wywieziony do Rawicza. Zginął zamordowany w lasach sarnowskich w okolicy Szymanowa w grudniu 1939r. (Lista 46)

Bronder Feliks - ur. 29 maja 1901r. Powstaniec Śląski, członek Związku Powstańców Śląskich. Ślusarz z Kośmider. Aresztowany 12 września 1939r. Więziony w Lublińcu i Rawiczu, przekazany do KL Buchenwald, gdzie zginął 10 stycznia 1940r.

Brol Stanisław ur. 26 września 1894r. (Babienica - Woźniki). Powstaniec Śląski. Starszy Posterunkowy Policji Województwa Śląskiego. Służył na Posterunku Kalety (do 7 X 1928), Lubliniec (do 13 XI 1933), Herby Śląskie (do 5 IV 1934), Kochcice (do 18 III 1937) Od 19 III 1937 do września 1939 na Posterunku Piotrowice pow. pszczyński. Więzień sowieckiego obozu w Ostaszkowie. Zamordowany w 1940r. przez Rosjan.

Brol Teofil - ur. 1 listopada 1901r. Powstaniec Śląski. Robotnik zamieszkały w Psarach. Od sierpnia 1942 przebywał w KL Auschwitz, gdzie zginął 2 września 1942r.

Bromer Wilhelm - ur. 1885r. Członek Związku Polskiego w Niemczech, rolnik z Dobrodzienia. Zginął w 1940r. w KL Buchenwald.

Bryś Jan - ur. 6 lutego 1903r. Powstaniec Śląski, członek Związku Powstańców Śląskich. Kolejarz zamieszkały w Lasowicach. Aresztowany w styczniu 1944r. za ukrywanie Polaków w swym mieszkaniu. Więziony w Bytomiu, przewieziony w kwietniu 1944r. do KL Auschwitz, a następnie ewakuowany do KL Mauthausen gdzie zginął 4 stycznia 1945r.

Jan Bryś - KL Auschwitz

Buczek Emanuel ur. 27 luty 1877r. (pochodzenia żydowskiego). Członek Związku Polaków w Niemczech. Rolnik z Gwoździan, prezes Polskiego Banku Ludowego i Rolnika w Dobrodzieniu. Od czerwca 1941r. więziony w Lublińcu. Następnie w KL Mauthausen i KL Auschwitz. Zmarł w styczniu 1945r. w Jastrzębiu Zdroju podczas ewakuacji obozu.

Buczek Maria - ur. 1887r. Członek Związku Polaków w Niemczech, członek ruchu oporu w czasie II wojny światowej. Gospodyni z Gwoździan. Aresztowana w czerwcu 1943r. Zginęła w KL Ravensbrück podczas selekcji więźniów w marcu 1945r..

Burek Wiktor - ur. 30 sierpnia 1880r. (w Chwostek). Powstaniec Śląski, rolnik z Lisowa. Aresztowany we wrześniu 1939r. i osadzony w KL Sachsenhausen, gdzie zginął w sierpniu 1941r.

Burzyński Kazimierz - ur. 2 marca 1880r. (w Smolarach). Działacz narodowy, założyciel polskich towarzystw w Koszęcinie, podczas III Powstania Śląskiego zapatrywał walczących i rannych powstańców, a jego dom był siedzibą Komendy Powstańczej. Działacz Plebiscytowy. Prezes Związku Obrony Kresów zachodnich w Koszęcinie. Aresztowany 8 września 1939r. Więziony w Lublińcu, Łambierzycach, Rawiczu oraz w KL Dachau i KL Buchenwald gdzie zginął 31 grudnia 1941r.

Buszka Józef - ur. 8 maja 1902r. Członek Związku Powstańców Śląskich, działacz ruchu oporu. Naczelnik gminy Zielona. Zatrzymany 5 maja 1942r. więziony przez 5 miesięcy w Mysłowicach, wysłany do KL Auschwitz gdzie zginał 13 października 1942r.

C

Całuś Kazimierz - ur. 18 sierpnia 1901 (w Częstochowie). Powstaniec Śląski, żołnierz Armii gen. Hallera. Starszy posterunkowy Policji Województwa Śląskiego. od września 1924 pełnił służbę na Posterunku w Lublińcu. Więzień sowieckiego obozu w Ostaszkowie. Zamordowany w 1940r. przez Rosjan.

Chrobok Wilhelm - ur. 17 grudnia 1899r. Powstaniec Śląski, komendant Związku Powstańców Ślaskich w Kochanowicach. Księgowy. Aresztowany jesienią 1939r. Więziony przez prawie pół roku w więzieniu lublinieckim. Przewieziony do KL Dachau, a następnie do KL Sachsenhausen gdzie zginął 7 sierpnia 1941r.

Cierpioł Jan -  ur.1900r. Powstaniec Śląski. Kolejarz zamieszkały w Herbach. Zginął w 1944r. obozie KL Mathausen-Gusen.

Cierpioł Józef - ur. 22 maja 1873r. (w Chwostku). Powstaniec Śląski, komendant Związku Powstańców Śląskich w Chwostku. Rolnik. Aresztowany 12 września 1939r. Więziony w Lublińcu, a następnie przewieziony do KL Buchenwald, stamtąd trafia do KL Dachau, gdzie przebywał przez rok. W czerwcu 1941r. ponownie przetransportowany do KL Buchenwald, gdzie zginął 15 listopada 1941r.

Cierpioł Józef - ur. 8 maja 1903r.(w Zielonej). Członek Związku Powstańców Śląskich, oraz działacz ruchu oporu. Robotnik z Miotka. Zatrzymany 30 lipca 1942r. Więziony w Lublińcu i Opolu. Do KL Auschwitz przewieziony 4 grudnia 1942r. Zginął w obozie 22 stycznia 1943r.

Józef Cierpioł  - KL Auschwitz

D

Długosz Ignacy - ur. 18 lipca 1898r. Powstaniec Śląski. Robotnik z Lublińca. Uczestniczył w wojnie obronnej 1939r. Aresztowany w grudniu 1939r. Zakatowany w więzieniu w Opolu  - 2 sierpnia 1941r.

Duda Adolf - ur. 11 kwietnia 1872r. Działacz Plebiscytowy, członek Związku Powstańców Śląskich. Robotnik z Miotka. Aresztowany 12 września 1939r. Więziony w Lublińcu, przewieziony do KL Dachau, gdzie zginął 11 listopada 1940r.

Drozdek Paweł - ur. 11 stycznia 1878r. (w Ujeździe). Ksiądz katolicki, od 1919r. proboszcz parafii św. Józefa w Jędrysku. W 1921r. pobity przez niemieckich bojówkarzy, aresztowany przez władze niemieckie i osadzony w więzieniu w Wołczynie. Mimo zakazu biskupa katowickiego nie zaprzestał odprawiać nabożeństwa w języku niemieckim, dla grupki niemięckojęzycznych parafian.  Skazany za szerzenie defetyzmu i szkalowanie partii nazistowskiej, więziony w Budziszynie, a następnie w Magdeburgu, gdzie zmarł 5 stycznia 1945r. Ekshumowany w 2016r. i pochowany ponownie w Kaletach.

Dziwior Jan - ur. 20 listopada 1887r. (w Gliwicach) Powstaniec Śląski. Po powstaniu musiał uchodzić z rodzinnej miejscowości - zamieszkał w Lublińcu. Kolejarz, maszynista parowozu. Aresztowany w lipcu 1942r. We wrześniu umieszczony w KL Auschwitz, gdzie zginął 21 stycznia 1943r.

F

Fabiańczyk Teofil - 26 lipca 1887r. Działacz Plebiscytowy, członek Związku Powstańców Śląskich. Rolnik z Woźnik. We wrześniu 1939r. osadzony w więzieniu w Lublińcu, wywieziony do Rawicza. Zginął zamordowany w lasach sarnowskich w okolicy Szymanowa w grudniu 1939r. (Lista 46)

Fabiańczyk Tomasz - 18 grudnia 1873r. Powstaniec Śląski, uczestnik walk pod Woźnikami we wrześniu 1939r. Stolarz z Woźnik. We wrześniu 1939r. osadzony w więzieniu w Lublińcu, wywieziony do Rawicza. Zginął zamordowany w lasach sarnowskich w okolicy Szymanowa w grudniu 1939r. (Lista 46)

Fikus Jan - ur. 1 listopada 1897r. (we Wrzoskach). Członek Polskiej Organizacji Wojskowej, policjant Policji Plebiscytowej, a także Żandarmerii Powstańczej w Szarleju. Starszy Przodownik Policji Województwa Śląskiego w Lublińcu. We wrześniu 1939r. dostał się do niewoli sowieckiej. Zamordowany przez Rosjan w Twerze, pochowany na cmentarzu w Miednoje.

Jan Fikus

Flakus Paweł - ur. 3 lipca 1898r. Powstaniec Śląski, członek Związku Powstańców Śląskich, uczestnik walk we wrześniu 1939r. Strażnik graniczny z Woźnik. We wrześniu 1939r. osadzony w więzieniu w Lublińcu, wywieziony do Rawicza. Zginął zamordowany w lasach sarnowskich w okolicy Szymanowa w grudniu 1939r. (Lista 46)

Fronczek Franciszek - ur. 26 marca 1869r. (w Kucobach). Działacz narodowy i plebiscytowy, członek Związku Powstańców Śląskich. Rolnik z Lubecka. Aresztowany 12 września 1939r. Przewieziony do KL Buchenwald w październiku 1939r. Po roku przekazany do KL Dachau, gdzie zginął 16 lutego 1941r.

Fusy Tomasz - ur. 16 grudnia 1898r. Członek Związku Powstańców Ślaskich. Restaurator z Jawornicy. We wrześniu 1939r. osadzony w więzieniu w Lublińcu, wywieziony do Rawicza. Zginął zamordowany w lasach sarnowskich w okolicy Szymanowa w grudniu 1939r. (Lista 46)

G

Gajowczyk Augustyn ur. 1922r. - Członek Młodzieży Powstańczej. Robotnik z Rusinowic. Zamordowany 3 września 1939r. w Koszęcinie

Gajowczyk Jan - ur. 1886r. Powstaniec Śląski, działacz plebiscytowy, członek Związku Powstańców Śląskich. Murarz z Rusinowic. Aresztowany we wrześniu 1939r. zwolniony z więzienia lublinieckiego po 6 tygodniach. Aresztowany ponownie w styczniu 1944r. ze względu na dezercję z Werhmahtu syna Wojciecha. Wraz z nim aresztowano i wywieziono do KL Auschwitz żonę Marię Gajowczyk (także działaczkę plebiscytową) oraz trzy ich córki: Różę Gajowczyk (po mężu Dryjańską), Anielę Gajowczyk i Annę Tomys (z d. Gajowczyk). Zarówno Jan jak i Maria zginęli w obozie w 1944r. zaś syn i córki - ocaleli.

Gajowski Edmund - ur. 9 czerwca 1898r. (w Zielonej). Członek Związku Powstańców Śląskich. Robotnik zamieszkały w Miotku. We wrześniu 1939r. odsiadywał wyrok w lublinieckim więzieniu. Przewieziony przez Niemców do KL Mauthausen, gdzie zginął 11 sierpnia 1943r.

Gajowski Józef - ur. 24 listopada 1901r. (w Zielonej) Prezes Związku Powstańców Śląskich w Zielonej, członek ruchu oporu. Pracownik drogowy. Aresztowany 5 maja 1942r. i osadzony w więzieniu w Opolu, następnie przewieziony do KL Auschwitz, gdzie zginął 13 pażdziernika 1942r.

Galios Augustyn - 5 lutego 1903r. Powstaniec Śląski, członek Związku Powstańców Śląskich. Robotnik z Kalet. Aresztowany 20 września 1939r. i więziony do kwietnia 1940r. w lublinieckim więzieniu. Przewieziony do więzienia w Opolu, a stamtąd wysłany Neuengamme. Zginął w obozie pod koniec wojny.

Galios Wincenty - ur. 21 października 1904r. Członek Związku Powstańców Śląskich. Robotnik w Zielonej. We wrześniu 1939r. osadzony w więzieniu w Lublińcu, wywieziony do Rawicza. Zginął zamordowany w lasach sarnowskich w okolicy Szymanowa w grudniu 1939r. (Lista 46)

Galus Jerzy - ur. 15 lutego 1900r. (w Chorzowie). Powstaniec Śląski, działacz narodowy. Elektromonter z Kalet. Aresztowany wiosną 1940r. (lub grudniu 1939r), więziony w Lublińcu i Opolu. Przewieziony do KL Stutthof, gdzie zginął 24 września 1942r.

Garbociok Jan - ur. 1896r. Członek Związku Powstańców Śląskich, członek ruchu oporu. Robotnik z Zielonej. Aresztowany w lipcu 1942r. Więziony w Lublińcu i Opolu. Przewieziony do KL Auschwitz, gdzie zginął w 1942r.

Gąska Walter - ur. 4 kwietnia 1875r. (Siemianowice). Ksiądz katolicki. W okresie plebiscytowym pobity przez bojówki niemieckie i osadzony w więzieniu w Raciborzu. Od 1922 proboszcz parafii w Koszęcinie. Po wybuchu II wojny światowej opuścił Koszęcin i ukrywał się. Aresztowany 22 lutego 1943 i oskarżony o zdradę stanu. Jeszcze przed wydaniem wyroku otruty, zmarł 2 grudnia 1943 w więzieniu wrocławskim.

Gładysz Józef - ur. 27 listopada 1894r. (w Bodzanowicach). Powstaniec Śląski, członek Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska. Starszy Posterunkowy Policji Województwa Śląskiego w Lublińcu (wcześniej w Piasku i Pawonkowie). Więzień sowieckiego obozu w Ostaszkowie. Zamordowany w 1940r. przez Rosjan.

Głogowski Piotr - ur. 17 października 1902r. Powstaniec Śląski. Mieszkaniec Wierzbia. We wrześniu 1939r. osadzony w więzieniu w Lublińcu, wywieziony do Rawicza. Zginął zamordowany w lasach sarnowskich w okolicy Szymanowa w grudniu 1939r. (Lista 46)

Grabiński Andrzej - ur. 8 listopada 1890r. (w Łagiewnikach). Powstaniec Śląski. Starszy Posterunkowy Policji Województwa Śląskiego w Lublińcu (wcześniej w Lubockie, Herby Śląskie, Boronów). Więzień sowieckiego obozu w Ostaszkowie. Zamordowany w 1940r. przez Rosjan.

Andrzej Grabiński podczas patrolu w Lublińcu idzie z prawej strony