Lubliniec - Ocalić od zapomnienia

Jakub Bazarnik

Jakub Bazarnik urodził się w 9 lipca 1884 r. w Łągwach (obecnie gmina Opalenica). Po uzyskaniu patentu nauczycielskiego podjął pracę w charakterze nauczyciela w Kcyni (1906), Rogoźnie (1910). Na Śląsk przyjechał na polecenie Kuratorium Okręgu Szkolnego Poznańskiego. W okresie plebiscytowym działał w Komitecie Plebiscytowym w Opolu. Następnie objął funkcję kierownika szkoły w Rudzie Śląskiej. 26 marca 1923 r. został mianowany kierownikiem Publicznej Szkoły Powszechnej nr 1 w Lublińcu. W szkole poza sprawowaniem funkcji kierownika - także uczył: języka niemieckiego i religii.

szkolapowszechnalubliniec2019rfrfr
Szkoła Powszechna w Lublińcu, którą kierował Jakub Bazarnik

bazarnikdyre2019rfr
Jakub Bazarnik - kierownik szkoły w swoim gabinecie

Kierownikowi Jakubowi Bazarnikowi - oprócz Szkoły Powszechnej podlegały trzy ochronki (przedszkola) miejskie, które zlokalizowane były między innymi w Bursie Gimnazjalnej, "Strzelnicy", czy Zakładzie Psychiatrycznym.

 ochronka1930raa
Młodzi podopieczni - I Ochronki w Lublińcu w 1939r.
u samej góry - pierwszy od prawej stoi Jakub Bazarnik

Jednym z pierwszych jego działań było zorganizowanie obchodów uchwalenia Konstytucji 3 Maja, podczas których zasadzono na boisku szkolnym pamiątkową lipę.

lipa2019rt25
Przy lipie przed szkołą w 1925r.
Jakub Bazarnik - kierownik szkoły stoi pośrodku

W 1924 r. założył Publiczną Szkołę Dokształcającą Zawodową, która funkcjonowała w budynku szkoły powszechnej i liczyła 3 klasy. Uczył także szkole mniejszościowej - 2 klasowej.

szkolapowszechnalubliniec2019rfrfr23
Jakub Bazarnik wśród nauczycieli Szkoły Powszechnej w 1930r.
stoi szósty od prawej strony

Dzięki jego wsparciu w Szkole Powszechnej utworzono I Męską Drużynę Harcerską im. Adama Mickiewicza, której opiekunem najpierw został on sam, a następnie nauczyciel Stanisław Owczarek. Zainicjował powstanie Koła Przyjaciół Harcerstwa w maju 1927r. którego prezesem zostaje ksiądz Jan Szymała. Wspiera także harcerzy w organizacji pierwszego Zlotu Hufca, który odbył się 19 czerwca 1927r.

W Szkole Powszechnej w Lublińcu kierowanej przez pana Jakuba Bazarnika pracowało większość przedwojennych instruktorów Hufca Lubliniec z komendantami: druhem Ludwikiem Klamą, Stanisławem Wojciechowskim, Stanisławem Staniszem, instruktorami: Jan Bernardem Handym, Stanisławem Owczarkiem, Emerykiem Cieślarem, Janem Galonem czy instruktorkami: druhną Ireną Handkówną (komendantką Hufca Żeńskiego), Anną Makulanką, Marią Wicharówną.

bazarnik2015rfgyh

Grono pedagogiczne Szkoły Powszechnej w Lublińcu
czwarty od lewej kierownik szkoły Jakub Bazarnik

Harcerzem był syn Jakuba Bazarnika - Konrad Bazarnik, jeden z pierwszych harcerzy, którzy w 1924r. na rynku lublinieckim złożyli przyrzeczenie harcerskie, uczestnik III Jamboree Arrove Park k. Birkenhead w Anglii, lekarz, lotnik.

konradbazarnikdypom2017t
pilot p.por Konrad Bazarnik (w środku)
wśród Studentów Polskiego Wydziału Lekarskiego w lipcu 1941r.

Był założycielem i kierownikiem działających na terenie szkoły - drużyn jordanowskich.

druzynajarodanowskpodczaszaba1928raaa
Zabawy drużyn jordanowskich na boisku szkolnym - 1928r.

18 czerwca 1925r. zorganizował "Święto Szkoły Polskiej".

Dzięki jego staraniom w Szkole Powszechnej w 1927r. powstała kuchnia szkolna, pracownia do robót drzewnych oraz sala do nauki gospodarstwa domowego, wykorzystywana nie tylko na potrzeby szkoły, ale także do szkolenia nauczycieli z powiatu. Organizowano w niej także kursy dla dorosłych.

pracowniagospodarswta2019rtffraa
Jakub Bazarnik - siedzi pierwszy od prawej,
wśród kursantek - nauczycielek kursu gospodarstwa domowego
po prawej stronie - inspektor szkolny p. Świerczek

owzcarekpracoiwnairobo2019raa
Pracownia do robót ręcznych

W roku szkolnym 1928/1929 wprowadził do szkoły - naukę stenografii.

lekcja maszynopisania1929aa
Lekcja stenografii - Jakub Bazarnik podczas hospitacji lekcji
prowadzonej przez nauczycielkę Marię Rajcównę

Jego pomysłem były wystawy prac uczniów(rysunki, prace wykonane podczas zajęć z robót ręcznych i robót kobiecych) - które były skierowane dla mieszkańców Lublińca.

wsyatwa1931owczarek
Wystawa prac uczniowskich w roku szkolnym 1930/31
po prawej Jakub Bazarnik, po lewej Stanisław Owczarek

Z jego inicjatywy 1 lipca 1931r. rozpoczęła się budowa nowego gmachu Szkoły Powszechnej. Przyczyną rozbudowy szkoły było zwiększenie ilości uczniów, która na początku lat 30-tych przekraczała 1 tyś uczniów. Z tego powodu też szkoła działała w systemie zmianowym, a część uczniów uczyła się w budynku gimnazjum.

budowaszkoly1931asa
Rozbudowa szkoły - 2 budynek - stan na lipiec 1931r.

wilertsp12019rfrfbud
Komitet honorowy budowy nowego budynku Szkoły Powszechnej w Lublińcu
stoi od lewej: architekt z Urzędu Wojewódzkiego (autor projektu), burmistrz Orlicki,
kierownik szkoły Jakub Bazarnik, nad nim lekarz Franciszek Willert,
następnie w lewą stronę Karolewski - pracownik magistratu,
ksiądz Dwucet, nieznana osoba, ksiądz Robert Szynawa,
pierwszy od lewej u samej góry ks. Jan Szymała, Józef Kuboś - kierownik budowy,
nieznana osoba

Szkołę z powodu braku finansów - oddano do użytku dopiero w kwietniu 1935 roku. Od tego momentu w nowym budynku - działała Szkoła Powszechna nr 1, zaś w starym - Szkoła Powszechna nr 2, której kierownikiem został Feliks Józefowicz.

szkolanr22019aa
Szkoła Powszechna nr 1 - kwiecień 1935r.

nowaszkola2019rfrfrfrrff
Jakub Bazarnik i Ludwik Klama wraz z uczniami
przed budynkiem Szkoły Powszechnej nr 1

Jakub Bazarnik był wielkim patriotą, społecznikiem i aktywistą. Był członkiem wielu organizacji w tym między innymi: Związku Obrony Kresów Wschodnich, Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół", Ligi Obrony Powietrznej Państwa, Chrześcijańskiego Narodowego Stowarzyszenia Nauczycieli Szkół Powszechnych, czy Powiatowej Rady Wychowania Fizycznego.

bazarnik1925r
Jakub Bazarnik 

W czasie II wojny światowej był prześladowany - kilkakrotnie aresztowany, usunięty ze swojego mieszkania, przeniesiony wraz z rodziną do jednoizbowego pomieszczenia na peryferiach miasta. Stale śledzony, żyjący w niedostatku, obawie i niepewności, zapadł na zdrowiu i zmarł 20 marca 1943 r. Pogrzeb jego był manifestacją poparcia i sympatii społeczeństwa polskiego dla zasłużonego, wieloletniego kierownika szkoły.

bazarnikgrob2019tgt
Fragment nagrobka Jakuba Bazarnika na cmentarzu w Lublińcu

Opracowano na podstawie:
Kronika Szkoły Podstawowej nr 1 w Lublińcu
Nauczyciele Ziemi Lublinieckiej w służbie polskiej oświacie - red. Jan Pluta
https://www.zsot.lubliniec.pl/historia/dyrektorzy

Zdjęcia:
Kronika Szkoły Podstawowej nr 1 w Lublińcu
Archiwum Hufca ZHP Lubliniec