Lubliniec - Ocalić od zapomnienia

Autor: Piotr Serafin

Strona tytułowa "Dziennika wyprawy"

Dokładnie 3 maja 1936 roku dwaj młodzi mieszkańcy Koszęcina Aleksander Mazur (lat 20) i Paweł Słodczyk (lat 26), wyruszyli w pieszą podróż dookoła Polski. Wtedy od dłuższego czasu, obydwaj bezskutecznie poszukiwali stałej pracy i być może ta wyprawa oraz plany wydania później książki, a także przeprowadzenia cyklu wykładów z jej przebiegu, miała być sposobem na zarobienie kilku groszy. Poza tym była to też przecież perspektywa przeżycia wspaniałej przygody oraz poznania całego kraju, co szczególnie w ich wieku jest czymś naturalnym. W tym czasie nie było to tak łatwe do zrealizowania jak dzisiaj.

Nie mając grosza przy duszy, musieli wykazać się dużą pomysłowością i operatywnością, aby uzyskać pomoc w realizacji swojego pomysłu. Udało im się pozyskać rekomendacje oraz listy polecające z zawartą w nich prośbą o wsparcie materialne i pomoc w znalezieniu noclegów, od koszęcińskiego oddziału Związku Strzeleckiego oraz od komendanta Związku Powstańców Śląskich. Nawiązali też kontakt z firmą, która stała się ich głównym sponsorem, w zamian za reklamę jej produktów.

Była to firma obuwnicza Bata, która wyposażyła ich w buty na drogę, zapewniła ich reparacje oraz ewentualną wymianę w swoich warsztatach na terenie całego kraju.

Osobą, która im w tym pomogła był kierownik sklepu Baty w Lublińcu J. Ćwielong. W czasie ich wędrówki został on przeniesiony do sklepu w Płocku, gdzie później zdążył jeszcze ugościć dzielnych podróżników. Aleksander Mazur i Paweł Słodczyk w trakcie 235 dni przeszli około 3,5 tys. km i odwiedzili 290 miejscowości.

Trasa pieszej wędrówki Aleksandra Mazura i Pawła Słodczyka

Dowodem na to są pisemne potwierdzenia z miejscowości i majątków, w których się zatrzymywali, pieczątki ze sklepów Baty, wpisy o reperacjach butów a także życzenia na drogę zawarte w ocalałym dzienniku wyprawy. Do Koszęcina wrócili w Wigilię 24 grudnia 1936 roku.

Przykładowe strony "Dziennika Podróży" z wpisami potwierdzającymi pobyt w danym miejscu.

Pośród wielu innych zachował się choćby zapis dokonany w miejscowości Świrz niedaleko Lwowa, w którym życzenia do dziennika dodał Tadeusz Komorowski "Bór", mąż tamtejszej dziedziczki.

Wpis Tadeusza "Bór" Komorowskiego z 22 września 1936 roku.

Wiadomo też, że w trakcie podróży ci przedsiębiorczy młodzi ludzie, oprócz rozdawania ulotek wychwalających produkty sponsora - firmy Bata, sprzedawali również swoje pocztówki – cegiełki, z prośbą o wsparcie finansowe wydania planowanej po powrocie książki.

Niestety taka książka nigdy nie powstała, zaś powody tego nie są do końca znane. Po powrocie z wyprawy życia Aleksander Mazur znalazł pracę na kolei. W czasie II wojny światowej trafił do niewoli. Po uwolnieniu i powrocie na Śląsk pracował w tarnogórskiej parowozowni. Zmarł w 2000 roku w Koszęcinie. Dużo mniej wiadomo o Pawle Słodczyku. Podobno zginął podczas Powstania Warszawskiego w 1944 roku.

Aleksander Mazur (Aleks) lat 20 /z lewej/ i Paweł Słodczyk, lat 28 /z prawej/ leżą na trawie przed grupą mężczyzn w Koszęcinie, wśród nich bracia Pawła Słodczyka. Zdjęcie jest własnością Marka Dudy, wnuka Aleksandra Mazura

Całą historię podróży na nowo „odkryła” p. Katarzyna Mańko w 2014 roku odnajdując wzmiankę o niej w dzienniku "Polska Zachodnia" z 1936 roku.

Krótki tekst o wyprawie w dzienniku "Polska Zachodnia" z 1936 roku

Potem po nagłośnieniu tej sprawy skontaktował się z nią wnuk Aleksandra Mazura - Marek Duda, któremu dziadek przekazał najcenniejszą pamiątkę z lat swojej młodości, dziennik podróży: „Pieszo dookoła Polski”. 

Jarosław. Jeden ze sklepów firmy "Bata" jaki odwiedzili mieszkańcu Koszęcina w 1936 roku

Jeśli ktoś z Was ma jakieś wiadomości, bądź materiały o tej wyprawie, jak również o innych ciekawostkach z historii Koszęcina, to zachęcam do kontaktu z p. Katarzyną Mańko, której jednocześnie dziękuję za udostępnienie materiałów i zgromadzonej przez nią wiedzy. Po więcej szczegółów z wyprawy (znajdziecie tam opisy poszczególnych dni wyprawy), a także po sporo cennych informacji o Polsce jaką wtedy można było zobaczyć zapraszam na bloga: https://www.facebook.com/pieszo1936 prowadzonego również przez p. Katarzynę Mańko.

Na podstawie:

https://pieszo1936.blogspot.com/

https://slu24.pl/pl/545_historia/

http://www.historia.lubliniec.zhp.pl/index.php/8-biografie/272-roza-kopacz-poniewiera

http://www.historialubliniec.slask.pl/index.php/ksiegarnia-liberskiego

https://fotopolska.eu/