Biografie: Jan Kopaczko
Jan Kopaczko urodził się w 16 stycznia 1907r. w Dresseldorf (Straconka), obecnie dzielnica Bielsko Białej jako szóste z siódemki dzieci, w rodzinie Michała i Anny Kopaczko. Po ukończeniu czteroletniej szkoły w Straconce, kontynuował naukę w Szkole Wydziałowej w Białej. W 1921r. zdał egzaminy do Seminarium Nauczycielskiego Męskiego w Białej, którą zakończył zdaną maturą w 1926r.
Seminarium Męskie w Białej, które ukończył Jan Kopaczko
Już w październiku 1926r. Jan Kopaczko - został skierowany do 2-klasowej Szkoły Powszechnej w Zielonej, gdzie pracował jako nauczyciel (wraz z panią Platzek) oraz sprawował funkcję p.o kierownika szkoły(którym wówczas był pan Przybyłowski). Zakwaterował się w Miodku u tamtejszego sołtysa Kocjana. Po feriach zimowych 1927/1928 - Kopaczko, na własną prośbę, przenosi się do Szkoły Powszechnej w Kuczowie, gdzie także pełni funkcję p.o kierownika (jako nauczyciel pracuje z panią Krawczykówną).
Latem 1928r. otrzymuje powołanie do wojska i zostaje przydzielony do Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii w Włodzimierzu Wołyńskim. Po kilku tygodniach - został przeniesiony do Krakowa do Batalionu Podchorążych Rezerwy Piechoty nr 5. Ukończył ją w kwietniu 1929r. w stopniu starszego strzelca podchorążych rezerwy. Praktykę odbył w 11 Pułku Piechoty w Tarnowskich Górach.
Po zakończonej służbie wojskowej, we wrześniu 1929r. - Jan Kopaczko, po raz kolejny został przeniesiony do nowej szkoły - tym razem była to dwu-klasowa Szkoła Powszechna w Drutarnii (także tutaj objął funkcję p.o kierownika). Drugim nauczycielem w szkole była pani Gansiniec.
Szkoła Powszechna (ludowa) w Drutarni - rok 1915
Dzięki jego zaangażowaniu, wyraźnie podniósł się poziom nauczania w szkole. Budynek szkolny przeszedł też remont, w wyniku którego powstała na poddaszu świetlica dla młodzieży. Za sprawą Kopaczki - odbywały się w niej zabawy, grano w gry towarzyskie, odbywały się konkursy, był także stół do ping-ponga. Tutaj także odbywały się próby do przedstawień, które uczniowie wystawiali dla mieszkańców wsi, działał tu Związek Strzelecki (pod kierunkiem kaprala straży granicznej Fereta). Kopaczko tchnął nowe życie w przyszkolny ogród owocowy oraz ogródek szkolny.
Jan Kopaczko - siedzi wśród uczniów szkoły w Drutarni - 1932r.
W 1931r. Jan Kopaczko zdał egzamin egzamin kwalifikacyjny i został nauczycielem etatowym. W tymże roku otrzymał stopień oficerski, a także ożenił się z Emilią z domu Adamczyk.
W szkole w Drutarni pracował do 1934r. po czym został przeniesiony do Szkoły Powszechnej w Lublińcu, ze względu na braki lokalowe uczył klasę Id (której był wychowawcą) - w gmachu Gimnazjum, od 1935r. pracował w Szkole Powszechnej nr 2 - pełniąc funkcję zastępcy kierownika szkoły (kierownikiem był Feliks Józefowicz). Dodatkowo uczył także w Szkole Rolniczej, oraz w szkole wieczorowej.
Szkoła Powszechna nr 2 w Lublińcu, gdzie uczył Jan Kopaczko, lata 30-te
W okresie, gdy pracował w Lublińcu - Jan Kopaczko angażował się w różnych organizacjach społecznych, działał między innymi w: Związku Powstańców Śląskich, Towarzystwie Polek, Związku Strzeleckim, czy w Orlętach Związku Strzeleckiego. W Związku Strzeleckim, którego prezesem był dr. Kubalski, Jan Kopaczko pełnił funkcję komendanta. Był także przewodniczącym Wydziału Pracy Społecznej Okręgu Lubliniec Związku Nauczycielstwa Polskiego.
Informator Związku Strzeleckiego oddział Lubliniec z 1937r.
którego współredaktorem był Jan Kopaczko
W 1935r. awansował do stopnia porucznika.
Latem 1939r. przebywał na wakacjach wraz z Strzelcami i Orlętami na obozie w Czorsztynie. Tam otrzymał informacje o mobilizacji do 74 Górnośląskiego Pułku Piechoty w Lublińcu. 26 sierpnia 1939r. zameldował się w jednostce i został przydzielony do I batalionu majora Józefa Pelca - jako jego adiutant.
major Józef Pelc, podczas wojny adiutantem w jego batalionie
był porucznik rezerwy Jan Kopaczko
Gdy pierwszego września 1939r niemieckie wojska zaatakowały Lubliniec - Kopaczko był w Lublińcu. W godzinach porannych wycofał się wraz z baonem na wysokość wieży ciśnień.
Lubliniecka wieża ciśnień, w pobliżu której znajdował się punkt dowodzenia
dowódcy pozycji "Lubliniec", już po wycofaniu się stąd polskich oddziałów,
widoczny przejazd niemieckiej zmotoryzowanej artylerii ciężkiej - wrzesień 1939
Kilka godzin później nastąpił planowy odwrót na pozycję w Kochanowicach, skąd wyruszył wraz z żołnierzami 74 gpp pod Częstochowę. Noc spędził w lesie, kilka kilometrów za miastem, tam też przebywał, odpoczywając - 2 września. 3 września ruszył pod Janów, skąd udało mu się wyrwać z okrążenia i dotarł 4 września z częścią 74 gpp pod Borzykową, gdzie był świadkiem bitwy i śmierci kpt. Włodzimierza Hryńki. Najprawdopodobniej tutaj jego oddział złożony z podchorążych rezerwy, który miała osłaniać kolumnę - zgubił się i ruszył na wschód, kierując się w stronę COP-u. Po kilku dniach (około 12 września), nie widząc możliwości dalszej walki - Jan Kopaczko skierował się na południe do rodzinnej Straconki, gdzie przebywała jego rodzina.
14 kwietnia 1940r., w Straconce został zaaresztowany przez Gestapo wraz z bratem Józefem i wywieziony do aresztu w Cieszynie. Skąd 28 kwietnia 1940r. trafił do obozu KL Dachau (nr więzienny 6900). 5 czerwca przetransportowany do obozu KL Mauthausen-Gusen, gdzie pracował w kamieniołomie, przy wyrabianiu kostek brukowych. 28 listopada 1940r. został zwolniony z obozu (brat pozostał w obozie do końca wojny). Resztę wojny spędził pracując w lesie, jako robotnik leśny.
Kamieniołom w obozie KL Mauthausen-Gusen
W lutym 1945r. po przejściu wojsk radzieckich - Jan Kopaczko został wybrany wójtem w Straconce. W maju 1945 został wcielony do Wojska Polskiego. Od września w Rejonowej Komisji Uzupełnień w Legnicy pełnił funkcję kierownika III Referatu. W marcu 1946 awansował do stopnia kapitana.
Od września 1946r. znów pracował jako nauczyciel w Szkole Podstawowej nr 5 w Bielsku Białej. Od 1950r. po kursie przedmiotu "przysposobienie wojskowe" uczył tego przedmiotu w bielskich technikach: Ekonomicznym, Gastronomicznym i Włókienniczym, a także w Państwowym Gimnazjum i Liceum Męskim w Bielsku, od 1958r. - Liceum Ogólnokształcące nr 1 im. Mikołaja Kopernika w Bielsku-Białej, gdzie od 1956r. pełnił funkcję z-cy dyrektora. Ze względu na problemy zdrowotne w 1964r. przeszedł na rentę inwalidzką, zaś w 1967r. na emeryturę.
Liceum Ogólnokształcące nr 1 im. Mikołaja Kopernika w Bielsku-Białej lata 60-te
Jan Kopaczko zmarł 26 lipca 1978r i został pochowany na Cmentarzu Parafii Rzymsko-Katolickiej w Straconce.
Na podstawie:
http://041940.pl/uncategorized/id86011/
Wspomnienia - Jan Kopaczko
Tygodnik Powiatowy na powiat lubliniecki, nr 46, 1931r.
Początki szkolnictwa. Szkoły w Zielonej i Miotku, Edward Goszyk i Jacek Lubos
Oddział Wydzielony „Lubliniec" - Adam Kurus
Ogniskowiec, 1937/1938, R. 14, nr 3/4
http://www.straty.pl/
Zdjęcia:
https://muzeumslaskie.pl/
http://www.historia.beskidia.pl
Chwile na szklanych kliszach zapisane - Piotr Kalinowski
Zbiory - własne Krzysztof Brzezina
FotoPolska
https://menway.interia.pl/historia/news-mauthausen-gusen-najgorszy-koszmar-ludzkosci,nId,2355213