Lubliniec - Ocalić od zapomnienia

Józef Zielonacki

Pierwszy raz opracowany przeze mnie biogram ma tyle luk i niewiadomych, jednak na dzisiaj sporo spraw związanych z rodziną Zielonackich owianych jest tajemnicą.

Józef Zielonacki urodził się 10 marca 1858r. w Zannikach (Sannikach) w Księstwie Poznańskim w rodzinie Faustyna Zielonackiego i Antonii z domu Byczyńskiej. Wiadomo, że był zarządcą Dzielnej w imieniu pana Macieja Prądzyńskiego (z Pomorza), którą ten nabył w 1913r.


Dwór w Dzielnej - widok współczesny

Nieznana jest data odkupienia od Prądzyńskiego, przez Zielonackiego  - majątku Dzielna - jednak w 1920r. Józef Zielonacki jest wymieniony jako jej właściciel.

Czy Józef Zielonacki miał za zadanie wzmacnianie w Dzielnej nastrojów propolskich? Nie wiadomo - jest to jednak całkiem możliwe. W 1918r. wspierał Prowincjonalny Komitet Wyborczy dla Śląska. Jednak nie znalazłem innych bezpośrednich jego działań pro-polskich. Wyniki Plebiscytu w Dzielnej nie pozostawiają złudzeń, że jeżeli taki miał cel, to nie udało mu się go zrealizować. Za Niemcami głosowało 47 osób, za Polską oddano 38 głosów.

W 1922r. doszło do sprzedaży Dzielnej przez Zielonackiego - Hettnerowi z Opola, czym wywołał spore poruszenie, bowiem o Dzielną starała się także polska spółka rolnicza, która jednak oferowała niższą cenę. Sprzedaż Dzielnej Hettnerowi - potraktowana została jako zdrada interesów narodowych.

W tym też czasie - Józef Zielonacki zakupił od wdowy po Erneście Kielmannie - Majątek Steblów. Wraz z zakupieniem majątku steblowskiego stał się kolatorem kościoła św. Mikołaja.

W połowie czerwca zostaje komisarycznym burmistrzem Lublińca, co potwierdza dekret z 3 sierpnia 1922r.

26 sierpnia 1922r. Zielonacki zostaje członkiem wydziału powiatowego. 13 listopada 1922r. na funkcji burmistrza zastępuje go Feliks Orlicki (także jako burmistrz komisaryczny).

Jest wielce prawdopodobne, że przyczyną ustąpienia z pełnionego przez siebie stanowiska była poważna choroba. Gdy w czerwcu 1924r. brał ślub z Ludwiką Piotrowską, ze względu na stan zły stan zdrowia (był obłożnie chory) uroczystość ta odbyła się w domu Zielonackiego. Świadkami na ślubie byli: Wiktoria Niegolewska i lekarz dr. Mieczysław Gotz.

4 miesiące później - 27 października 1924r. Józef Zielonacki umiera i zostaje pochowany na cmentarzu parafialnym w Lublińcu.


Grób Józefa Zielonackiego na lublinieckim cmentarzu parafialnym

Majątek Steblów dziedziczą po nim żona - Ludwika Zielonacka, oraz syn Zygmunt, który w tym czasie uczy się w lublinieckim gimnazjum i właśnie osiąga pełnoletność (urodził się najprawdopodobniej w 1906r).


Dwór w Steblowie - koniec lat 20-tych
Ludwika Zielonacka - siedzi w środku (z czarną narzutą), obok Zygmunt Zielonacki

Zygmunt Zielonacki - studiuje w Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie, które kończy w 1932r.


Polska Korporacja Studentów Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie
Zygmunt Zielonacki  - stoi ósmy od lewej strony

W 1935r. najprawdopodobniej bierze ślub z Leokadią (z domu Zandecką),


Leokadia i Zygmunt Zielonaccy - 1935r.

zaś w 1938r. najprawdopodobniej sprzedaje majątek Steblów Leonowi Goldbergowi i wraz z żoną przenosi się do Rud (okolice Solca Kujawskiego), gdzie od Józefa Temlera odkupuje dworek.


Dworek w Rudach - widok współczesny

Gdy wybucha wojna małżeństwo Zielonackich ewakuuje się z Rud, jednak po zakończeniu działań wraca do dworku. W tym czasie zarządcą posiadłości, jest Niemiec - Artur Belał (który wcześniej był młynarzem). 6 listopada 1939r. Zygmunt i Leokadia Zielonaccy - zostali zamordowani strzałem w głowę -  przez nowych właścicieli majątku w pobliskim lasku brzozowym. Gdy w grudniu 1939r. w Rudach zmienił się zarządca - został nim baron Peter von Stein (z Estonii) - sprawcy czynu zostali aresztowani zaś ciała Zielonackich 10 marca 1940r.  zostały złożone do grobu na cmentarzu przy kościele św. Stanisława Biskupa i Męczennika.


Obelisk upamiętniający śmierć państwa Zielonackich w 1939r

Ludwika Zielonacka (ur. 3.11.1879r) - żona Józefa Zielonackiego umiera w Lublińcu - 17 kwietnia 1959r.

Na podstawie:
http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/5130/Dzielna/
http://www.archiwumkorporacyjne.pl/index.php/muzeum-korporacyjne/cieszyn/k-kujawja/
http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/1283/Rudy/
Mord w Rudach - Roman Zakrzewski, 2003
http://teki.bkpan.poznan.pl/
Dziennik Poznański 1913r.
Narodowiec nr 3, 1938r.
Spis majątków ziemskich - województwo śląskie
Lubliniec - z dziejów miasta na Górnym Śląsku - Jan Fikus, 2003r
Tygodnik na Powiat Lubliniecki nr 1 z 1928r
Archiwum prywatne - Andrzej Musioł
Archiwum prywatne - Marcin Kazuch
Akt zgonu - Józefa Zielonackiego
Akt ślubu - Józefa Zielonackiego
Akta Państwowego Banku Rolnego Oddziału w Grudziądzu, sygn 7648